Büyük Taklid Merci'i Sayın Seyyid Ali Hüseyni Sistani’nin Bürosunun Resmi İnternet Sitesi

Eserleri » Tam İlmihal

KENDİ MALINDA TASARRUF HAKKI OLMAYANLAR → ← MUZâRAA ( EKİM ÜZERİNE ANLAŞMA) HÜKÜMLERİ

MUSAKAT (SULAMA ÜZERİNE) VE MUĞARESE HÜKÜMLERİ

2197- Meyvesi kendine ait veya ihtiyarında olan kişi, meyvesinin belli bir bölümü karşılığında, belli bir süre için sulayıp bakmak amacıyla meyve ağacını bir başkasına vermesine musakat denir.

1198-
Meyve vermeyen, yaprak ve gülü gibi değerli mahsulü bulunan, kına ağacı gibi yaprağından kına yapılan, ağaçların musakat anlaşması sahihtir.

2199-
Musakat anlaşmasında akit okunması gerekmez. Ağaç sahibi musakat amacıyla ağaçlarını bir şâhısa bırakır, şahıs aynı amaçla üzerinde çalışmaya başlarsa, yapılan anlaşma sahihtir.

2200-
Mülk sahibi, ağaçların bakımını üstlenen kişi, mükellef, akıllı olmalı ve anlaşmayı kendi iradeleriyle yapmalıdırlar. Aynı zamanda malını yersiz harcayan aptal da olmamalıdırlar. Mülk sahibi müflis olmamalıdır. Bahçıvanın ise kendi malında tasarruf etmek durumunda kalmadığı taktirde müflis olmasının sakıncası yoktur.

2201-
Musakatın müddeti, belli hâsılatın alınmasına yeterli olmalıdır. Anlaşmanın başlangıcı belirlenir, sonu mahsulün alınması olarak bırakılırsa, sahihtir.

2202-
Anlaşan tarafların her birinin hakkı yarı, üçte bir ve benzeri miktarda olmalıdır. Meyvenin yüz kilosu mal sahibinin, geri kalan bahçıvan’ın olduğu kararlaştırılırsa, yapılan muamele batıldır.

2203-
Musakat anlaşmasının, mahsulün çıkmasından önce yapılması şart değildir. Mahsul çıktıktan sonra, bakılması, sağlam kalması ve daha iyi mahsul elde edilmesi için yapılması gereken işlerin olduğu bir dönemde, yapılan anlaşma da, sahihtir. Ancak benzeri işler kalmaz, ağacın yetiştirilmesi, meyvenin toplanması veya korunması gibi işler kalırsa, yapılan muamele sakıncalıdır.

2204-
Kavun, karpuz ve badem gibi bostan meyvelerinin musakat anlaşması zahiren sahihtir.

2205-
Yağmur suyu veya yerin rutubetinden sulanan başka sulamaya ihtiyacı olmayan ağaçların, 2203. meselede açıklanan diğer bakımlara ihtiyaç olursa, musakat anlaşması sahihtir.

2206-
Musakat anlaşması yapan iki kişi, anlaşarak muameleyi bozabilirler. Musakat anlaşmasında her iki tarafın veya bir tarafın, anlaşmayı bozabileceği şartı konursa, anlaşma gereği muameleyi bozabilirler. Musakat anlaşmasında bazı şartlar bırakılır, şartlara uyulmadığı taktirde karşı taraf anlaşmayı bozabilir.

2207-
Mülk sahibi ölürse, musakat anlaşması bozulmaz. Varislere intikal eder.

2208-
Ağaçların bakımından sorumlu kişi ölür, anlaşmada kendisinin bakması şart koşulmazsa, varislere intikal eder, kendileri işi yapmaz veya yaptırmazlarsa, şer’i hâkim ölenin malından ecir tutar, mahsulü de, mülk sahibi ve varisler arasında taksim eder. Anlaşmada kendisinin ağaçlara bakması şart koşulursa, ölümüyle anlaşma bozulur.

2209-
Tüm mahsulün mülk sahibine ait olduğu şartı konursa, musakat anlaşması batıl olur, mahsul ise mal sahibinindir. Çalışan hiçbir ücret talep edemez. Ama anlaşma başka sebepten batıl olursa, ağaçlara bakanın normal ücreti mal sahibi tarafından ödenmelidir. Normal ücret anlaşmadan fazla olur ve farkında olmuşsalar, fazla ödenmesi gerekmez.

2210-
Muğarese: ağaç dikmek için bir yer başkasına verilir, dikilen ağaçların mahsulüne iki tarafın ortak olmasına muğarese denir. Her ne kadar ihtiyat terk edilmesi olsa da, yapılan bu anlaşma sahihtir. Onu daha doğru hale getirmek için farklı bir muamele yapılabilir. Mesela; her iki taraf sulh eder veya fidanlarda ortak olurlar, bahçıvan mülk sahibine, tarlayı ekip ve beslenmesi için, belli bir müddet tarlanın yarı menfaatine ecir olursa, hiçbir sakıncası olmaz.
KENDİ MALINDA TASARRUF HAKKI OLMAYANLAR → ← MUZâRAA ( EKİM ÜZERİNE ANLAŞMA) HÜKÜMLERİ
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français